- سولماز سلطانی
- سه شنبه ۱۳ اسفند ۹۸
- ۲۱:۴۴
نارنگی از خانواده مرکبات و یکی از پرطرفدارترین اعضای این خانواده است که اولین بار در جنوب شرقی آسیا تولید شده است. این میوه، کوچک‌تر از پرتقال است و پوست آن به راحتی با دست کنده می‌شود. شاید همین خاصیت از بیشمار خواص نارنگی، دلیل علاقه زیاد مردم به این میوه باشد. طعم آن مانند پرتقال ترش و اسیدی است و خوردن این میوه، آرامش خوبی به افراد می‌دهد. نارنگی می‌تواند در وعده‌های غذایی به صورت سالاد، دسر و مربا و همچنین در بعضی غذاهای اصلی به کار گرفته شود. یکی از خواص نارنگی که در همه مرکبات مشترک است، ویتامین c و خاصیت آنتی اکسیدانی این میوه است.
نارنگی اصل در نوار مرکزی کشور، نارنگی محلی است که از راه بذر زیاد می‌شود و در نقاط گوناگون، به نام‌های بمی، جهرمی، دزفولی و محلی شناخته می‌شود. کینو همان نارنگی معروف به نارنگی پاکستانی است که اولین بار در سال ۱۳۴۲ وارد کشور شد.
این واردات سال‌های زیادی است که همچنان ادامه دارد و به دلیل اینکه این نوع نارنگی پرآب، گوشتی، شیرین و دارای پوستی نازک است، در بازار میوه کشور طرفداران زیادی دارد. بذر نارنگی پاکستانی بیشتر در ناحیه مرکزی و جنوب غربی کشور به خصوص در شهرهای دزفول و شوشتر کاشته می‌شود و درخت آن چتری و پر محصول و با برگ‌های قاشقی است.
این درخت همیشه سبز است و تا چهار و نیم متر رشد می‌کند. گل‌های درخت نارنگی سفید رنگ و دوجنسی است و از طریق حشرات گرده افشانی می‌کند. مقاومت درختان نارنگی در مقابل سرما خوب است ولی میوه‌های آن به علت داشتن پوست نازک، نسبت به سرما بسیار حساس هستند. بنابراین بهتر است بذر آن در مکان‌های سرد کاشته نشود. در ادامه این مطلب بیشتر با خواص نارنگی و شگفتی‌های آن آشنا خواهید شد.
نارنگی دارای ویتامین های A، B1، B2،C پروتئین، چربی،
قند، حاوی مقدار زیادی فسفر، کلسیم می باشد.
اگر به فشار خون مبتلا هستید، نوشیدن آب نارنگی تازه یا افزودن میوه خشک شده آن به غذا به بیمار کمک می کند تا فشار خون خود را کاهش داده و آن را کنترل کند.
افرادی که نیاز به دریافت پتاسیم بیشتری دارند می توانند از طریق میوه نارنگی، پودر نارنگی یا آب این میوه زمستانی میزان پتاسیم مورد نیاز خود را جبران کنند.
ارزش غذایی نارنگی:
ارزش غذایی در هر 100 گرم نارنگی عبارتست از:
ویتامین آ 420 آی. یو
کربوهیدرات 34/13 گرم
فیبر رژیمی 8/1 گرم
پروتئین 81/0 گرم
تیامین (ویتامین B1) شش صدم میلی‌گرم
نیاسین (ویتامین B3) سی و هفت صدم میلی‌گرم
ویتامین B6 هشت صدم میلی‌گرم
ویتامین C بیست و هفت میلی‌گرم
کلسیم 37 میلی‌گرم
آهن 15/0 میلی‌گرم
منیزیم 12 میلی‌گرم
فسفر 20 میلی‌گرم
پتاسیم 166 میلی‌گرم
سدیم 2 میلی‌گرم
روی 07/0 میلی‌گرم
چربی 3/0 گرم
کالری 44 کیلوکالری
پوست خشک شده نارنگی یکی از مفیدترین بخش های این میوه زمستانی برای بهبود سرفه های روزهای سرد زمستانی است.
برای کاهش تب و رفع تراکم خون در کبد مفید است.
اگر از بی خوابی رنج می برید و شب ها نمی توانید خواب آرام و راحتی داشته باشید، متخصصان تغذیه توصیه می کنند یکی دو ساعت قبل از خواب چند دانه نارنگی میل کنید.
کارشناسان تغذیه می گویند نارنگی به دلیل داشتن ویتامین های ث، آ و ب مفرح قلب است و می تواند اعمال قلب را تنظیم کند.
این میوه ادرار آور خوبی است و از این رو می تواند سموم بدن را دفع کند.
پزشکان خوردن نارنگی را به بیمارانی که از سرگیجه رنج می برند نیز توصیه می کنند.
نارنگی حاوی مقدار زیادی منیزیم است و از این طریق در فعالیت عضلانی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی مؤثر است و به خاطر داشتن میزان فسفر و کلسیم بالا، یکی از میوه هایی است که در تشکیل استخوان و اسکلت بدن مؤثر است.
این میوه خون را تصفیه و زیاد می کند.
به خاطر داشتن مقدار فسفر و کلسیم بالا، نارنگی یکی از میوه هایی است که در تشکیل استخوان و اسکلت بدن مؤثر است.
افرادی که دچار مسمومیت با الکل می شوند می توانند این مسمومیت را با نوشیدن آب نارنگی یا خوردن نارنگی تازه برطرف کنند. خاصیت سم زدایی نارنگی به بیمار کمک می کند تا خیلی سریع بر مسمومیت و ضعف خود غلبه کند.
حاوی مقدار زیادی منیزیم است و از این طریق در فعالیت عضلانی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی مؤثر است.
سرد و تر، مفرح قلب، رافع خفقان، صفرا بر و فرونشاننده لهیب معده و کبد است.
نارنگی مسکن اعصاب است و برای کلیه بیماران مفید است.
اگر می خواهید شب راحت بخوابید چند دانه نارنگی بخورید.
به اعتقاد برخی، به خاطر خاصیت ضدعفونی کننده اش، می تواند در درمان سیفلیس مؤثر باشد.
نارنگی, این میوه ی پاییزی چسبندگی خون را معالجه می کند، در نتیجه تصلب شرایین، ورم جدار ورید و سیاه شدن شریان، فلج ناقص و آنژین را بهبود می بخشد.
این میوه ی خوشمزه منبع غنی بتاکاروتن است.
دارای مقادیر فراوانی ویتامین A است و برای پیشگیری از سرطان مفید است.
نارنگی به خاطر داشتن فسفر زیاد و ویتامین های فراوان، باعث تقویت حافظه و هوش می شود و برای رفع بی اشتهایی و کاهش گرمای غریزی بدن نیز مفید است.
افرادی که به نفخ شکم مبتلا هستند با مصرف میوه نارنگی به تنهایی می توانند به درمان نفخ شکم خود بپردازند.
نارنگی علاوه بر خاصیت اشتهاآوری از جمله میوه هایی است که برای قلب و معده مقوی بوده و به عنوان یک اشتهاآور طبیعی برای بیماران کم اشتها و افرادی که تمایل به افزایش وزن دارند، تجویز می شود.
نارنگی، برای درمان بیماری های زیر مفید است:
• چاقی
• برونشیت
• التهاب ریه
• آسم
• زکام
• فشارخون بالا
• بیماری های مختلف پوستی
خواص پوست نارنگی
طبق گفته ی متخصصان تغذیه جویدن پوست نارنگی کلسترول مضر را کاهش می دهد و اثر آن همانند داروهای شیمیایی است که البته عوارض آن را ندارد.
خواص نارنگی,آشنایی با خواص نارنگی
خوردن پوست نارنگی از بیماری قلبی پیشگیری می کند
آنزیم های موجود در سلول های سرطانی از طریق ترکیبی به نام Q40 موجود در پوست نارنگی از بین می رود.
خوردن پوست نارنگی از بیماری قلبی پیشگیری می کند.
آنتی اکسیدان پوست نارنگی 20 برابر میوه ی نارنگی است.
ناراحتی های عصبی، افسردگی، استرس و اختلالات مربوط به خواب را برطرف می کند.
بیشتر اختلالات گوارشی را می توان با استفاده از پوست نارنگی برطرف کرد.
مصرف آن برای جذب غذا مفید است. نفخ و حالت تهوع را برطرف می کند. با تحریک سیستم لنفاوی، به دفع مایعات اضافه کمک و با چاقی مفرط نیز مقابله می کند.
از پوست سبزرنگ این میوه برای درمان فشارخون پایین و التهاب استفاده می شود.
بر اساس طب چینی، پوست نارنگی اختلالات طحال و ریه را برطرف می کند.
پوست نارنگی را پس از شستن در فر یا زیر نور خورشید خشک کنید و به شکل پودر در بیاورید. این پودر را می توان روی تمامی غذاها از جمله خورشت، سوپ، برنج، چای، مرغ و… اضافه کرد.
مضرات زیاده روی در مصرف نارنگی
زیاده روی در مصرف نارنگی موجب افزایش گاز روده شده و ناراحتی های گوارشی برای مصرف کننده به همراه می آورد.
نارنگی از آن جهت که راحت ترین میوه برای خوردن است و پوست آن به سادگی جدا می شود بیشتر توسط بچه ها خورده می شود. بنابراین باید مراقب بچه ها بود زیرا مصرف بیش از اندازه نارنگی آن ها را به اسهال و کندی عملکرد روده ها مبتلا می کند.
یکی دیگر از عوارض مصرف بیش ازاندازه نارنگی بروز آفت و التهاب در دهان و زبان مصرف کننده است.
دقت کنید که هرگز نارنگی را به صورت مخلوط با شیرگاو میل نکنید. ترکیب این 2 موجب بروز دردهای شکمی می شود.
منع مصرف نارنگی
نارنگی را به هیچ عنوان به همراه شیر گاو مصرف نکنید، زیرا باعث ایجاد دل درد می‌شود. همان‌طور که گفته شد یکی از خواص نارنگی اسیدی بودن آن است که باعث نفخ می‌شود، شیر گاو هم نفاخ است. به همین دلیل مصرف این دو با هم باعث دردهای شکمی می‌شود.
افرادی که به علت ضعف سیستم عصبی و عضلانی به خصوص قلب، در نسخه دارویی آن‌ها داروهایی است که باعث افزایش پتاسیم خون می‌شود، بهتر است به همراه مصرف این داروها از میوه‌های دارای پتاسیم به خصوص نارنگی استفاده نکنند. افزایش بیش از حد پتاسیم خون باعث عوارضی همچون خستگی عضلات، احساس ضعف، فلج شدن، ضربان غیرطبیعی قلب (آریتمی) و حالت تهوع شود. این افراد باید برای مصرف این نوع میوه‌ها و زمان مصرف آن، با پزشک خود مشورت کنند.
افرادی که بیماری دیابت دارند و از انسولین استفاده می‌کنند، حتما باید برای زمان و میزان مصرف نارنگی در طول روز با پزشک متخصص خود مشاوره داشته باشند.
ترکیباتی با نارنگی
نارنگی به علت داشتن پروتئین فراوان، بهتر است در سالاد میوه به‌کار رود. میوه‌هایی که در این سالاد استفاده می‌شوند بهتر است طبیعت گرم داشته باشند. یکی از خواص نارنگی طبیعت سرد آن است.
از سس و آب نارنگی در غذاهایی مانند نودل و پاستا استفاده می‌شود. همچنین از آب آن روی انواع کیک‌های خانگی استفاده می‌شود.
از آب نارنگی در دستور غذاهایی مانند خوراک مرغو ماهی هم استفاده می‌شود.
بهترین زمان مصرف نارنگی، در ساعات میان وعده، یعنی بین صبحانه و ناهار یا ناهار و شام است. البته با فاصله حداقل ۱ساعته از شام و قبل از خواب هم مصرف این میوه توصیه می‌شود. خوردن نارنگی قبل از خواب باعث آرامش و جلوگیری از بی‌خوابی و استرس می‌شود.
خرید و نگهداری نارنگی
در هنگام خرید نارنگی، به کیفیت آن دقت شود. یکی از خواص نارنگی مرغوب سنگین بودن آن است. هرچه وزن نارنگی بیشتر باشد نشان‌دهنده آبدار بودن آن است.
اگر تعداد زیادی نارنگی خریداری می‌کنید، حتما برای تازه ماندن نارنگی‌ها، آن‌ها را با آب سرد بشویید سپس با پارچه پنبه‌ای خشک کرده و در یخچال نگهداری کنید.
خواص نارنگی برای زنان باردار
ما‌ه‌های اول بارداری همراه با مسمومیت و ویار کردن زن باردار است. در این زمان زن باردار بیشتر غذاها را نمی‌تواند مصرف کند و حتی بوی غذاهایی که او قبلا دوست داشت، باعث ایجاد حالت تهوع در زن باردار می‌شوند که این مسئله به علت به هم ریختگی هرمونی در ایشان است. از خواص نارنگی می‌توان به آبدار، معطر و اشتها آور بودن آن اشاره کرد که این خواص باعث کاهش نشانه‌های مسمومیت و ویار در این افراد می‌شود.
فولیک اسید موجود در نارنگی باعث رشد سیستم عصبی و استخوان‌های جنین می‌شود. این ماده احتمال سقط جنین را کاهش می‌دهد.
وجود آهن در نارنگی و مصرف آن در دوران بارداری، باعث افزایش مقدار هموگلوبین و خون‌سازی در جنین می‌شود.
نارنگی تعادل آب بدن را حفظ و از ورم در دوران بارداری جلوگیری می‌کند.
نارنگی به علت داشتن بوی گرم و مطبوع، باعث کاهش استرس و نگرانی در دوره بارداری می‌شود.
همچنین ویتامین C موجود در نارنگی، ضد التهاب و ورم است.
موارد منع مصرف نارنگی در دوران بارداری
زنان بارداری که مستعد آلرژی هستند، بهتر است در دوران بارداری از مصرف بیش از حد نارنگی بپرهیزند. چرا که یکی از خواص نارنگی، آلرژیک بودن آن است که باعث ایجاد خارش و آب ریزش بینی این افراد می‌شود. ممکن است این آلرژی به جنین هم سرایت پیدا کند و باعث بیماری‌هایی نظیر آسم، اگزما و درماتیت در بچه شود.
خانم‌هایی که بیماری‌هایی نظیر هپاتیت، ورم معده و اختلال روده دارند، بهتر است در دوران بارداری از نارنگی استفاده نکنند. به دلیل اینکه اسید موجود در نارنگی باعث اسیدی شدن بیشتر معده می‌شود و همچنین ویتامین C موجود در نارنگی باعث افزایش فشار رحم و انقباض آن می‌شود.
بهتر است نارنگی فقط در ماه اول بارداری استفاده شود و از ماه پنجم به بعد مصرف آن با مشورت پزشک باشد.
نارنگی میوه مورد علاقه کودکان
مصرف نارنگی و میوه‌های زرد در دوران بارداری ایجاد زردی نمی‌کند. ولی در کودکان ۳ تا ۵ سال بر اثر مصرف بیش از حد نارنگی توسط کودک، باعث زرد شدن کف دست و پای کودک می‌شود. این نوع زردی با زردی نوزاد پس از تولد فرق دارد. سفیدی چشم کودکانی که بر اثر مصرف خوراکی زردی گرفته‌اند، سفید است ولی در نوزادان مبتلا به زردی، زرد است که هیچ ربطی به مصرف نارنگی توسط مادر ندارد. همچنین کودکان زیر ۱ سال هم نباید مرکبات از جمله نارنگی حتی به شکل آب‌میوه استفاده کنند. چراکه اسید موجود در مرکبات باعث ایجاد نفخ و بعضا زخم در دستگاه گوارش کودکان زیر ۱ سال می‌شود.
بهترین زمان مصرف نارنگی برای کودکان در قبل از هر وعده غذایی است. چون هم باعث افزایش اشتهای کودک شده و هم باعث جذب ویتامین C و آهن می‌شود. در نظر داشته باشید که کودک باید حداقل یک ساعت قبل از وعده غذایی اصلی، نارنگی را میل کند تا تمام مواد مفید میوه جذب بدن کودک شود. کودکان به علت تحرک زیاد در طول روز، آب بدن آن‌ها کم می‌شود. از خواص نارنگی پر آب بودن آن است ولی عطش کودک را نباید به تنهایی با نارنگی برطرف کرد. نارنگی فقط می‌تواند الکترولیت‌های از دست رفته از طریق تعرق را جبران کند.
خورشت نارنگی
یکی از غذاهای معروف که با نارنگی تهیه می‌شود خورشت نارنگی است. این غذا شامل مرغ، هویج، زعفران، آرد، شکر، روغن و خلال پوست نارنگی می‌باشد. البته به این نکته توجه کنید که با پخته شدن این میوه، مقداری از خواص نارنگی از بین می‌رود. به هر حال همان‌طور که می‌بینید بیشتر مواد غذایی که به همراه نارنگی در این خورشت به کار رفته طبع گرم دارند. همچنین انواع سالادها هم با نارنگی تهیه می‌شوند مثل سالاد اسفناج با نارنگی، سالاد مرغ و نارنگی با سس عسل و لیمو، سالاد نارنگی یافا و پنیر فتا و انواع سالاد میوه. بهتر است در سالادهای میوه‌ای که در ترکیب آن نارنگی هم وجود دارد، از میوه و سبزیجات با طبع گرم استفاده شود.
همچنین بخوانید :